Jak rozwijać biznes neutralny klimatycznie?

Kamil Nowak: To nie powinna być chwilowa moda. A długofalowa strategia. Działaj tak, aby przynajmniej nie szkodzić planecie, a jeśli możesz – pozytywnie wpływaj na klimat. Z drugiej strony: Celem prowadzenia działalności gospodarczej jest maksymalizacja zysków, a nie realizacja działań proekologicznych. No, więc, czy można to jakoś zgrabnie połączyć? Właśnie o tym będziemy rozmawiali.

Moim i twoim gościem w podcaście Przyspiesz Biznes jest dzisiaj profesor Wyższej Szkoły Bankowej, pan Adam Jabłoński, Prezes Zarządu firmy OTTIMA plus, doradca Polskich i zagranicznych przedsiębiorstw w zakresie modeli biznesu, strategii, procesów biznesowych i projektów, szczególnie tych Eko. Pan profesor jest jedynym Polakiem – To bardzo ważne i warte podkreślenia- będącym członkiem projektu międzynarodowego, który otrzymał dofinansowanie z Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont 2021- 2027. Ten projekt dotyczy wspomagania i standaryzacji usług klimatycznych w Europie oraz poza nią także nam bardzo do tej rozmowy się ta wiedza i to doświadczenie przyda. Serdecznie witamy w naszym podcaście.

Prof. Adam Jabłoński: Bardzo serdecznie Witam państwa, bardzo serdecznie Witam pana. Redaktora.

KN: Panie profesorze. Bycie Eko, to jest teraz no taki chodliwy temat. Można powiedzieć, że jest trendy, ale obawiam się, że właśnie dla wielu to jest taka chwilowa moda. Gdybyśmy mogli zidentyfikować, czemu my się tak teraz skupiliśmy, czemu tą lupę przyłożyliśmy do bycia EKO, do bycia jak najbardziej neutralnym klimatycznie, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa. Dlaczego tak wiele się o tym mówi?

AJ: Tak naprawdę funkcjonujemy dzisiaj w bardzo trudnym, złożonym świecie. Ten świat można nazwać środowiskiem wielu kryzysów. Do tych kryzysów możemy zaliczyć między innymi: kryzys klimatyczny, kryzys związany z z aspektami dotyczącymi ochrony środowiska. Oczywiście te kryzysy się na siebie nakładają. Tym kryzysem, między innymi, także jest kryzys pandemiczny, Kryzys wywołany aspektami zdrowotnymi, ale również kryzys migracyjny, militarny, a w tym kontekście szeroko pojęty kryzys społeczny i kryzys ekonomiczny. W tych kryzysach szczególną rolę odgrywa właśnie kryzys klimatyczny, a, więc to, co dzisiaj nas tak naprawdę otacza, które widzi każdy z nas jako jako mieszkaniec naszego globu, czyli to, w jaki sposób zmieniają się nasze sytuacje za oknami, gdzie ten świat całkowicie ulega diametralny zmianom: zmiany klimatyczne, zmiany pogodowe. Potężne sytuacje. Takie, choćby jak trzęsienie ziemi obecnie w Turcji. One z jednej strony są wywołane sytuacjami, na które nie mamy wpływu, ale z 2 strony my również jako ludzie przez wiele lat pracowaliśmy na to, aby te zmiany klimatyczne w tak drastyczny sposób dzisiaj były widoczne również, przede wszystkim dla biznesu, jak i również dla zmian w procesie prowadzenia tego biznesu.

– No właśnie, te anomalia pogodowe klimatyczne się nasilają, ale też wiele osób bagatelizuje te problemy, no, chociażby mówiąc o tym, że no, jak w styczniu było 8 °C, albo jak jest dużo… Inaczej! Jak jest w styczniu 8 °. To są te anomalia pogodowe, ale jest nagle przywpływ zimy, atak zimy, a ludzie mówią: No, i co? I gdzie macie to ocieplenie? Więc ten temat jest z jednej strony na świeczniku, ale z 2 strony często jest tak po prostu populistycznie obijany.

– Trzeba mieć pewien rodzaj refleksji strategicznej, Trzeba mieć pewien obraz historyczny, obraz przeszłości, obraz teraźniejszości i obraz przyszłości. Mówimy dzisiaj, że Koniec świata na osi czasu ma być za 90 sekund. W związku z czym mówimy tutaj o bardzo drastycznej sytuacji. Ale w tej sytuacji muszą się odnaleźć ci, którzy dzisiaj na tym świecie żyją, Ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą, społeczeństwo oraz sektory gospodarki, w kontekście zarówno Europy. Jak i aspektów związanych z całym całym światem. W związku z czym, gdyby popatrzeć, to przełożyć to bezpośrednio na nasze bezpośrednie zachowania, No, to widzimy, że te nasze zachowania są diametralnie inne. One muszą mieć pewien rodzaj dostrajania, dostosowywania się do tej naszej rzeczywistości, choćby nawet z perspektywy tych kryzysów, a także tego kryzysu ekologicznego, kryzysu klimatycznego, a, więc również w pewnym stopniu, pewnego, pewnego nowego podejścia, jakim jest nie tylko odpowiedzialność społeczna, ale właśnie ta odpowiedzialność klimatyczna.

– No, ten alarm na pewno został podniesiony. Pewne działania się toczą, są w toku. Natomiast, przygotowując się też do tej rozmowy, miałem wrażenie, że część takich poradników internetowych, które mówi o tym, jak być EKO, no, poleca na przykład: to zaadoptuj w zoo jakieś zwierzątko, zasadź jakieś jedno drzewko. Gdzie jest ta granica między faktycznym działaniem na rzecz klimatu, na rzecz bycia neutralnym albo nawet jakby pro proaktywnym dla klimatu? Gdzie jest te granica między tym prawdziwym działaniem, a takim Greenwashingiem, zielonym marketingiem, gdzie na tej granicy, na tej mapie możemy postawić też działania po prostu CSRowe?

– Jako specjalista od zarządzania w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości, głównie koncentruje się na tym aspekcie z perspektywy przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku, w Polsce, w Europie, na świecie. W związku z czym należy przyjąć: Następujące założenia: pierwotne przedsiębiorstwo, które funkcjonuje dzisiaj na rynku, tak naprawdę ma kilka tak zwanych Bytów ontologicznych, którymi zarządza. Tymi bytami ontologicznymi, najbardziej istotnymi na poziomie zarządzania strategicznego, jest model biznesu i strategia. Na poziomie taktycznym, operacyjnym, Są to procesy i projekty. W związku z czym, gdybyśmy popatrzyli na typowe przedsiębiorstwo działające dzisiaj na rynku w danym sektorze gospodarki, to tak naprawdę, jeżeli mówimy o zachowaniach proekologicznych czy wykorzystywaniu, Mechanizmów zarządzania proekologicznego czy osadzenia siebie w osobie odpowiedzialnej za zmiany klimatyczne. No, to musimy popatrzeć przede wszystkim na to, w jaki sposób funkcjonują dzisiaj modele biznesu, przedsiębiorstw. Do tej pory modele biznesu ukierunkowane były na tak zwanych modelach linearnych. Te modele linearne głównie koncentrowały się tak naprawdę na osiąganiu przewagi konkurencyjnej przez przedsiębiorstwa, ale głównie determinowały rozwój ekonomiczny i wzrost ekonomiczny firmy przez pryzmat ich efektywności ekonomicznej mierzonej wysokością osiąganego zysku. A, więc wzrost wartości dla akcjonariuszy był główną determinantą funkcjonowania organizacji, i to było na poziomie lat 90, 80. Bardzo, bardzo istotne, ale sytuacja gospodarcza światowa, choćby te kryzysy, choćby zmiany klimatyczne, również zmiany potrzeb społecznych bardzo silnie oddziałują na gospodarkę i na przedsiębiorstwa. A więc, nie, tylko dzisiaj efekt ekonomiczny, ale przede wszystkim efekt społeczny jest istotny i doceniany także przez szerokie grono akcjonariuszy czy aktorów sieci skupionych wokół, wokół przedsiębiorstw. No więc, jeżeli mówimy o tych modelach biznesu, to z modeli linearnych przeszliśmy na tak zwane modele cyrkularne. Te modele cyrkularne w tym przypadku, na przykład, dotyczące aspektów ekologicznych, związane są z tak zwaną gospodarką okrężną. Ta gospodarka okrężna ukierunkowana jest przede wszystkim na to, że system krąży wokół systemu w układzie gospodarki permanentnie odnawialnej. Jednocześnie to powoduje obniżenie kosztów funkcjonowania organizacji i bezpośredni wpływ ekologiczny, a konkretnie uzyskiwanie efektywności ekologicznej, co de facto z jednej strony obniża negatywny wpływ na środowisko naturalne, a w konsekwencji pozytywnie ma wpływać na zmiany klimatyczne, w związku z czym te modele biznesu. Gdzie mamy 2 rodzaje kluczowej transformacji. Mamy dzisiaj tak naprawdę transformację cyfrową – Ona została silnie przyspieszona przez pandemię COVID 19- i mamy transformację klimatyczną, która wynika z tych zjawisk, które nas tutaj otaczają. Jeżeli łączymy transformację cyfrową, klimatyczną w jeden strumień procesów podejmowania decyzji, jaką realizują menadżerowie na poziomie przedsiębiorstw, to mówimy tutaj o cyfrowych modelach biznesu w charakterze wykorzystywania rozwiązań gospodarki o charakterze cyrkularnym, o charakterze okrężnym a, więc mówimy tutaj o sytuacji, w której. cradle to cradle, można powiedzieć, od kołyski do kołyski. Zamykamy cały cykl gospodarczy z wykorzystaniem przede wszystkim odnawialnych źródeł energii. To też jest bardzo istotne, ponieważ te odnawialne źródła energii z perspektywy przedsiębiorstwa, ale także społeczeństwa, zapewniają nam na poziomie lokalnym głównie tak zwaną samowystarczalność energetyczną regionu, a, więc gospodarka. Klimatyczna ukierunkowana na wytwarzanie energii z wiatru, wytwarzanie energii ze słońca, wytwarzanie energii z wody. To są te elementy, które dzisiaj powodują, że przedsiębiorstwa obniżają swoje koszty funkcjonowania. Przez to mają ten bufor ekonomiczny, który zapewnia to podstawowe, dzisiaj działanie organizacji w tak trudnej sytuacji, a, więc zapewnienie ciągłości funkcjonowania, a, więc zapewnienie zdolności do przetrwania nawet w najtrudniejszych warunkach. Wiemy dzisiaj dobrze, że albo przetrwają najsilniejsi, albo ci, którzy są najlepiej dostosowani, przedsiębiorstwa, które się dostosowują. Do tych wymagań, właśnie to realizują. jeszcze tutaj chcę powiedzieć jedną taką bardzo ważną rzecz: To jest zauważalne przez społeczeństwo. Dzisiaj: ta tożsamość przedsiębiorstwa, Jej reputacja, jej Marka, Jej brand jest bardzo istotny. Proszę zwrócić uwagę na to, że wiele korporacji światowych, także, także w Polsce, w specjalnych strefach ekonomicznych, mówi o tak zwanym eliminowaniu śladu węglowego, a, więc eliminowaniu tej sytuacji, w której wykorzystujemy do procesu wytwarzania, procesów produkcyjnych, Źródła energii, tak zwane te pierwotne, czyli z kopalin. W tym przypadku, na przykład węgla. Jeżeli my podajemy taką informację dla zielonego interesariusza i tego tego, który rozumie i dostrzega, to co się dzieje wokół jego otoczenia, a więc, chce oddychać świeżym powietrzem, chcę korzystać z dobrodziejstwa naszej przyrody, dobrodziejstwa i fizycznego i biologicznego. No, to, w tym przypadku, wie dobrze, że eliminacja tego śladu węglowego i Zamiana tego śladu węglowego na wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, a więc, w tym przypadku, stosowanie farm czy instalacji fotowoltaicznych, a więc wytwarzanie energii ze światła, z ze słońca, wytwarzanie energii z wiatru, to Wszystko przybliża nas do tego, że jesteśmy bardziej Zieloni, Jesteśmy bardziej ekologiczni, bardziej przyjaźni temu naszemu światu, który nas otacza. Jednocześnie, chcę zwrócić uwagę, że bardzo istotnym elementem w tym przypadku jest przede wszystkim również bezpieczeństwo energetyczne państwa. To bezpieczeństwo energetyczne państwa może być osiągane przez właśnie budowanie regionalnych, lokalnych ekosystemów elektroenergetycznych, które zapewniają samowystarczalność energetyczną regionu. Mogę tutaj się też odnieść do jednej sytuacji, bo mówię o modelach biznesu, ale też jestem twórcą, opracowałem strategię między innymi funkcjonowania klastra innowacji energetycznych dla miasta Bytom, gdzie kluczowym celem strategicznym dla tej strategii klastra energetycznego było wyznaczenie kierunków samowystarczalności energetycznej Bytomia do roku 2040.. A, więc mamy tutaj do czynienia również, ze strategiami nie tylko na poziomie przedsiębiorstw, ale również na poziomie regionów, gdzie ta strategia klastra energetycznego- do którego można zaliczyć wszystkie podmioty, które wytwarzają energię cieplną, czyli przedsiębiorstw energetyki cieplnej, energię gazową- czyli mamy tutaj przedsiębiorstwo gazowe, Mamy tutaj energię elektryczną i mamy tutaj również magazyny energii. To Wszystko przekłada się na proces, w którym my odnajdujemy się jako przedsiębiorstwa, Odnajdujemy się jako społeczeństwo na poziomie samorządu, na poziomie regionu. A, więc wszyscy odpowiadamy za to, co nas otacza.

– A jakie jeszcze działania mogłaby podjąć firma przedsiębiorstwo, aby być bardziej neutralnym klimatycznie? Wiemy już, że najlepiej korzystać, Oczywiście, z odnawialnych źródeł energii, ograniczać ten ślad węglowy, ale tutaj poprzez działania takie jak, na przykład, docieplanie siedziby, docieplanie swoich hal, zarządzanie tą efektywnością energetyczną swoich obiektów, budynków. To jest ta droga właśnie?

– Mówimy tutaj o tak zwanej Zielonej skalowalności biznesu. Ta Zielona skalowalność biznesu jest związana z tym, że my dopasowujemy biznes do uwarunkowań wykorzystując zasoby. Adekwatne do tego, aby ta skalowalność biznesowa z jednej strony generowała efekt społeczny. Drugi: ekonomiczny. W klasycznym ujęciu mamy następujące grupy oddziaływania: mamy emisję do powietrza, mamy emisję do gleby, mamy emisję do wody, mamy zagospodarowanie odpadów i mamy wszystkie elementy związane z podejmowaniem decyzji na poziomie marketingu, Brandu Marki, a więc, jeżeli mówimy o funkcjonowaniu organizacji, no, to jednym z kluczowych elementów wytwarzania tak zwanego reasonable profit, po Angielsku to się nazywa, więc rozsądnego zysku, jest generowanie tak zwanych uzasadnionych kosztów i osiąganie przewidywanych przychodów. Osiąganie uzasadnionych kosztów z wykorzystaniem Optymalnej ekonomicznie struktury generowania kosztów, a, więc w tym przypadku emisja do powietrza, do gleby, do powietrza musi być ograniczona poprzez procesy decyzyjne oczywiście, bo zarządzanie, to jest podejmowanie decyzji w warunkach presji, ograniczeń, szans i zagrożeń, a, więc te wszystkie eliminacje kosztów będą przekładały się również na tą nadwyżkę ekonomiczną, która będzie tak zwanym rozsądnym zyskiem. Dlaczego rozsądnym zyskiem? A, więc takim, który z jednej strony będzie zapewniał wypłacanie dywidendy akcjonariuszom w sposób zrównoważony, ale z drugiej strony, będzie także zapewniał zdolność do rozwoju i zapewnienie tutaj wiarygodności biznesowej organizacji. Więc tutaj mówimy o tym, że my traktujemy rozwiązanie ekologiczne w wielu wymiarach: w wymiarze obniżenia kosztów eksploatacyjnych, funkcjonowania organizacji. W wymiarze pozytywnego oddziaływania na społeczeństwo, wywoływanie efektu ekonomicznego i społecznego, co przekłada się bezpośrednio na budowanie przewagi konkurencyjnej. A, więc czego? A, więc pozyskiwania nadwyżki ekonomicznej wyższej od konkurentów. Czyli, jeżeli my jesteśmy bardziej proekologiczni, My jesteśmy bardziej cyfrowi. Wykorzystujemy także… łączymy nowe ekonomie, to my jesteśmy, tak naprawdę, dalej od naszej konkurencji. Proszę zwrócić uwagę: jeżeli my wykorzystujemy gospodarkę cyfrową, transformację cyfrową, a, więc budujemy rozwiązania oparte na gospodarce cyfrowej, no to my tak naprawdę nie oddziałujemy na środowisko, ponieważ wiele naszych działań odbywa się w sieci, a, więc my nie generujemy kosztów za pośrednictwem analogowych rozwiązań. Proszę zwrócić uwagę na przykład Amazona, Jeff Bezos, jako dzisiaj, jeden z najbogatszych czy najbogatszy człowiek świata. Na czym zbudował swoją największą fortunę? Właśnie na gospodarce cyfrowej, ale z uwzględnieniem również transformacji klimatycznej. Proszę zwrócić uwagę: budowanie choćby sieci sprzedaży książek Amazona. Kupuje książkę nie w wersji papierowej. Kupuje książkę w wersji ebooka do wykorzystania, do zakupu tego ebooka wykorzystuje platformę cyfrową, która znajduje się w sieci internetowej. Płacę plastikowymi pieniędzmi za pośrednictwem Karty. Otrzymuje tą książkę na specjalnie odczytywanej platformie. Cały ten proces jest realizowany w uwzględnieniu transformacji cyfrowej bez zużycia kartki papieru, która powstaje tak naprawdę z drzewa. Jednocześnie, proszę zwrócić uwagę, Jest to gospodarka cyfrowa. Mogę się różnymi dobrami poprzez gospodarkę cyfrową dzielić, a, więc mamy tutaj gospodarkę współdzielenia, tak zwaną sharing economy. Jednocześnie łączę to z rozwiązaniami marketingowymi big data, czyli wykorzystywaniem do marketingu zbioru wielu danych, i wspieram to gospodarką sieciową. A, więc tak naprawdę nie możemy powiedzieć dzisiaj, że budowanie zielonej gospodarki, zielonej skalowalności, Zielonych modeli biznesu- Green Business Models- czy budowanie sustainable Business models czyli modeli zrównoważonego biznesu jest z pominięciem tych innych ekonomii. A, więc my tak naprawdę jesteśmy w świecie tej transformacji cyfrowej i klimatycznej poprzez umiejętne zarządzanie, między innymi także artificial intelligent, czyli sztuczną inteligencją. Uczenie maszynowe jest elementem, który także wspiera gospodarkę klimatyczną. Sztuczna inteligencja modele biznesu oparte na big data, modele biznesu oparte na rozwiązaniach cyfrowych, wspierane klasycznym elementem, o którym powiedziałem: emisja do powietrza, do wody, do gleby. Gospodarka odpadami i budowanie cyrkularnych modeli biznesu, przechodzenie z linearnych na cyrkularne, otwiera nam nową przestrzeń podejmowania decyzji. Ja się tak bardzo króciutko odniosę się do przestrzeni, bo to jest też ważne. W XIX wieku największymi bogaczami byli zarządcy ziemscy, Tak, czyli mieli potężne połacie Ziemi. Henry Ford w latach 20. XX wieku sprowadził biznes do hali produkcyjnej. My dzisiaj biznes mamy sprowadzony do laptopa. A, więc Wszystko dzieje się w sieci. Dzisiaj tak naprawdę funkcjonujemy na krawędzi świata realnego i świata wirtualnego, świata, realnego i świata cyfrowego. Te przedsiębiorstwa, ci menadżerowie, ci przedsiębiorcy, którzy będą umieli połączyć rozwiązania transformacji klimatycznej z transformacją cyfrową, zastosowaniem nowych gospodarek. Będą budowali nie, tylko silną przewagę konkurencyjną, Oni będą pionierami zwycięstwa rynkowego. Dla porównania, ten, który zarządzał wielką siecią handlową Walmart w latach osiemdziesiątych mówił to, co mówił Michael Douglas, grając rolę w filmie Gordona Gekko. Gordon Gekko Na słynnym spotkaniu akcjonariuszy Teldar Paper w filmie Wall Street z 87 roku roku powiedział: „Greed is Good for Life, for money, for knowledge. Lack of better World” z powodu braku lepszego słowa. Chciwość dla pieniędzy, dla życia. I dla wiedzy. Dzisiaj użycie pojęcia chciwości jest passe, czyli nie możemy dzisiaj mówić o chciwości. Dzisiaj bardziej musimy być pro społeczni, musimy być pro otwarci, otwarci właśnie na te, także na te zmiany klimatyczne, bo, przecież to my i nasze dzieci oddychamy tym powietrzem, które się wokół nas otacza. W związku z czym ta odpowiedzialność społeczna, która kiedyś się nazywała Corporate Social Responsibility, dzisiaj mówimy O odpowiedzialności klimatycznej. I im bardziej świadomy przedsiębiorca, im bardziej posiadający tą refleksję historyczną. Jednocześnie, ten, który jest dobrym obserwatorem, ma tą uważność biznesową, to ten dzisiaj wygrywa na rynku. Ten, który widzi więcej, widzi szerzej, widzi precyzyjniej i te decyzje jego są bardzo mądre, bardzo przemyślane, odpowiedzialne. Wiemy, że jesteśmy odpowiedzialne za coś, jesteśmy odpowiedzialni przed kimś. Że możemy być pociągnięci do odpowiedzialności, i my jako przedsiębiorcy musimy o tym pamiętać. Przedsiębiorcy muszą pamiętać, że ich działania mają charakter przyszłościowy. To, co my dzisiaj realizujemy jest od razu, ma swoją ekstrapolację w przyszłości.

– Natomiast… To hasło chciwość jest passe, jest w odwrocie. Natomiast ja mam wrażenie, że niektóre firmy, jednak może są właśnie chciwe na zyski i tak z tą, z tą ekologią są na bakier, a, tylko na przykład stronę internetową mają, jakby… obracają się w Zielonych kolorach, że są EKO, ale dochodzi do takiego właśnie bardziej marketingu Zielonego niż tych prawdziwych działań. Jak weryfikować, czy ktoś kłamie, czy mówi prawdę, czy naprawdę jest EKO i warto z nim iść pod rękę, czy, jednak on, tylko nam zamydla oczy i taki EKO wcale nie jest?

– Jest to wielki problem… Jest to wielki problem… Dlaczego? Dlatego, że społeczeństwo musi bardzo wrażliwe i bardzo świadome. Jeżeli społeczeństwo zostanie oszukane. To jest wielki, wielki błąd przedsiębiorcy. Trzeba oddzielić odpowiedzialność społeczną, odpowiedzialność klimatyczną od marketingu społecznego. Co innego jest marketing społeczny, a co innego jest odpowiedzialność. Odpowiedzialność jest związana z tak zwaną filantropią. Jest związana z tak zwanym dzieleniem się tą nadwyżką, ze względu na to, że sam osiągnąłem sukces. Marketing społeczny, natomiast, sprowadzony jest do jednego z narzędzi. Powiększania przychodów firmy. W związku z czym, jeżeli my mylimy, marketing społeczny i to, o czym pan redaktor powiedział, niestety występuje w wielu przedsiębiorstwach, to nie ma żadnego związku z odpowiedzialnością, ani społeczną, ani klimatyczną. Marketing społeczny jest elementem zarabiania czy pomnażania pieniędzy za pośrednictwem, między innymi, wprowadzania w błąd interesariuszy, czyli w momencie, kiedy, na przykład, powstaje Fundacja, która na przykład zbiera pieniądze na leczenie chorych dzieci czy wspiera osoby potrzebujące, ale ta Fundacja tak naprawdę otrzymuje jeden grosz. Ze sprzedanego Produktu, który kosztuje na przykład 10 zł i mówi się o tym: kupuj moje produkty, bo część z tych zysków z tych produktów pójdzie na tą fundację, a tylko ta Fundacja otrzymuje jeden grosz od tego i i nabiera się na to ten klient. To to nie jest odpowiedzialność ani społeczna, ani klimatyczna, To jest po prostu zwykły narzędziowy charakter marketingu, który ma wymiar, wymiar jakby taki… Tak zwanego marketingu społecznego. Ja mówię o czymś innym. Ja mówię o tym, o tej samoświadomości, samo wrażliwości przedsiębiorcy. Który wie, że biznes. Prowadzenie biznesu, prowadzenie działalności gospodarczej, powinno mieć charakter długoterminowy, nie krótkoterminowy. Jeżeli my budujemy oś czasu i perspektywę prowadzenia biznesu o charakterze długoterminowym, to żaden menadżer, żaden przedsiębiorca nie będzie stosował tych mechanizmów, jeżeli będzie chciał przetrwać na rynku długi okres czasu. Więc możemy popatrzeć, jakie decyzje podejmują przedsiębiorcy, którzy funkcjonują przez wiele lat na rynku. Oni podejmują decyzję mądre, zrównoważone, Oni potrafią się dostroić, dopasować do nowych oczekiwań. Oni nie tylko się dopasowują, To, oni są tymi kreatorami zmian, właśnie w odniesieniu do gospodarki. I tak jest dzisiaj z tymi zielonymi modelami biznesu, z zielonymi strategiami, ze strumieniem celów proekologicznych, z budowaniem tożsamości klimatycznej przedsiębiorstwa, Bo możemy tak, to odnieść, że przedsiębiorstwo, które mówi tak: Szanowni Państwo, my nie tylko realizujemy cele ekonomiczne, My również realizujemy cele klimatyczne, bo my chcemy długo trwać. Jeżeli my chcemy długo trwać, to my musimy równoważyć te nasze cele wobec wszystkich aktorów sieci, która znajduje się w obrębie naszej, naszej organizacji. Musimy dbać o przeszłość, znać przeszłość, bo to jest ważne, żeby mieć tą tożsamość historyczną. Realizować procesy online, w procesie decyzyjnym w teraźniejszości, ale również nasze cele jako strumień długoterminowych celów organizacji mają charakter długoterminowy. Długoterminowy charakter celów jest realizowany za pośrednictwem zabudowanych atrybutów w modelu biznesu: Spójność modelu biznesu, skalowalność modelu biznesu, odporność modelu biznesu. A dzisiaj nawet się mówi o, o tak zwanym resilience, czyli czyli sprężystości modelu biznesu. Ta sprężystość, to jest zdolność do przetrwania i zdolność do rozwoju równoczesna. Ta zdolność do rozwoju musi nadążać za nowymi trendami, a, więc również tym, o czym mówię. Chcę zwrócić jeszcze uwagę na ten program Horyzont, w którym jestem – tak tutaj, pan redaktor zaznaczył – jedynym Polakiem w grupie a Wyższa Szkoła Bankowa, którą tam reprezentuje w Poznaniu jedyną Polską uczelnią, w tym projekcie międzynarodowym Horyzont 2021-2027, tam jest 31 podmiotów. Uczelni, instytutów badawczo- rozwojowych z całej Europy, z Europy naszej Środkowo-Wschodniej jestem tylko ja jako jedyny jedyny członek zespołu badawczego, i Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu. Jest jeszcze również uczelnia z Serbii. Wszystkie inne podmioty są to podmioty z Europy Zachodniej. Co jest takiego istotnego w całym tym procesie? Że ja akurat uczestniczę w tak zwanym Work package free, który dotyczy Business Innovation. Mówimy tutaj o wartościach ekologicznych, Mówimy tutaj o korzyściach klimatycznych i mówimy tutaj o modelach biznesu, które mają wywołać pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Czyli my nie tylko mówimy dzisiaj o ograniczaniu negatywnego wpływu na środowisko, Jak to się ma, na przykład, w wdrażaniu systemów ISO 14001, systemów zarządzania środowiskowego. My mówimy odwrotnie: my jako przedsiębiorcy, jako odpowiedzialni przedsiębiorcy, jesteśmy odpowiedzialni dzisiaj. Za zmianę naszych modeli biznesu, a, więc oferowanie takiej propozycji wartości dla klienta, za którą jest gotowy zapłacić, oraz takie kreowanie logiki generowania tych dochodów, które wpływają pozytywnie na zmiany klimatycznie, a nie, tylko doprowadzają do tego, że mówimy o pojęciu neutralizacji klimatycznej gospodarki. Ten projekt, w którym ja jestem, w tym program Horizon finansowany z Komisji Europejskiej, przekracza tą granicę neutralności klimatycznej. On wchodzi w budowę nowych modeli biznesu, poszukiwaniu najlepszych praktyk, najlepszych rozwiązań, które mają wpłynąć pozytywnie na zmiany klimatyczne, a, więc te modele biznesu mają generować tak zwane climat services, czyli mają oferować nowe usługi klimatyczne. I te nowe usługi klimatyczne, Proszę zwrócić uwagę, mają wymiar technologiczny, a, więc zmieniamy technologie w zakładach produkcyjnych usługowych. Mają charakter produktowy, a, więc oferujemy produkty, które minimalnie albo w ogóle, albo wcale nie oddziaływują na środowisko naturalne. Oraz budujemy całą tożsamość wizerunkową, także za pośrednictwem rozwiązań cyfrowych, które mówią o tym, że nasza organizacja nie tylko eliminuje ślad węglowy, tak jak mówiłem, poprzez wykorzystanie, eliminację w choćby wykorzystania zasobów w postaci węgla, ale my oferujemy nowe usługi, które wręcz zmieniają, nie tylko zachowania klientów, ale wręcz zmieniają całe sektory gospodarki albo zachowania całych społeczeństw. Dlatego ten projekt dotyczy w Europie i poza nią. Te rozwiązania mają być ekstrapolowane na cały świat i wywoływać pozytywny efekt klimatyczny w układzie rozwiązań o charakterze innowacji biznesowych.

– To jest nauka, to są duże słowa, wartości, strategie, natomiast… I już wręcz, nie bycie tylko neutralnym, tak jak pan profesor powiedział, ale wręcz no pozytywnie wpływać na klimat. Natomiast mały, polski przedsiębiorca, on pierwsze, co to musi dążyć pewnie do tego, żeby być w ogóle neutralny, bo na razie pewnie generuje taki ślad węglowy, Generuje takie zanieczyszczenia, że on musi zacząć po prostu od początku. Jak się tym zainteresować? Słucha nad mały przedsiębiorca i mówi: dobrze, faktycznie klimat jest ważny. Pan profesor mnie przekonał. Od czego zacząć? Patrzyć, skąd pochodzi prąd? No, wiemy, że ten rynek dostawców jest jakiś szeroki, ale, jednak ten miks energetyczny w Polsce jest jeszcze nadal taki, który preferuje węgiel. Ograniczyć plastik w opakowaniach, ograniczyć papier, pomyśleć o środkach transportu, o może nie przesyłaniu codziennie czegoś pomiędzy oddziałami firmy kurierem, Jak na to spojrzeć? Od czego zacząć?

– Od najdrobniejszych rzeczy. Od najdrobniejszych rzeczy. Przecież, proszę zwrócić uwagę, na czym polega biznes. Biznes polega na mikro działaniach. Biznes tak naprawdę jest rozpatrywany przez pryzmat szeregu czynności wykonawczych, operacyjnych, które realizują nie, tylko menadżerowie, ale również bezpośredni pracownicy. Jeżeli rozpatrujemy je w kategorii koncepcji, zarządzania wartością organizacji, to mówimy o kreacji wartości i mówimy o jej destrukcji. Każde działanie w organizacji wywołuje czynnik ekonomiczny, ale także ekologiczny. Jeżeli wrzucamy papierek do kosza, to ten papierek jest odpadem. Ale za ten odpad też trzeba zapłacić. Ktoś go musi wywieść, jeżeli włączamy jakieś urządzenie do sieci elektroenergetycznej od razu uruchamia się system opłaty za to zużycie energii. A, więc poszukiwanie tych mikro działań w mikro procesach, W mikro decyzjach jest tym elementem, które małemu i średniemu przedsiębiorcy powinno przyświecać. Pamiętam kiedyś taką sytuację, gdy omawiając na jednym z wykładów w jednych szkoleń koncepcje zarządzania wartością przedsiębiorstw, powiedziałem, że często przedsiębiorcy nie zwracają nawet uwagi, jak pobierają pieniądze z bankomatu, z jakiego bankomatu pobierają te pieniądze? No, i jeden ze słuchaczy mi powiedział:, ale to dla biznesu nie ma znaczenia. To ja mu powiedziałem to jeżeli wyciągasz 2000 zł z bankomatu, Nie swojego banku i musi zapłacić za to opłatę, hipotetycznie 50 zł. To za te 50 zł możesz sobie policzyć, ile kupisz bochenków chleba. Bo to jest te 50 zł, czyli tej jednorazowej opłaty. Jeżeli my rozpatrujemy to w kategorii małego i średniego przedsiębiorstwa, czyli przedsiębiorstwa, które szanuje pieniądz. Bo tu trzeba pamiętać o jednej, bardzo ważnej rzeczy: Pieniądze ale mierzone gotówką, nie zyskiem, nie na dokumentach finansowo księgowych, tylko na bezpośredniej złotówce. Dla małego i średniego przedsiębiorcy stanowi fundament prowadzenia biznesu. W związku z czym gotówka to fakt. A zysk to opinia. Dla małego i średniego przedsiębiorcy najważniejsze jest gotówka. No, więc, jeżeli on będzie analizował te mikro działanie pod kątem ograniczania tej emisji do powietrza, do wody, do gleby, będzie ograniczył koszty eksploatacyjne funkcjonowania organizacji na poziomie mikro decyzji. Będzie również prowadził działania polegające na uświadamianiu swoich pracowników, że każde działanie, które jest niepotrzebne. Które jest elementem zbędnym, jest czynnikiem kosztotwórczym, a jednocześnie wywołuje negatywny wpływ na środowisko naturalne. I będzie tą świadomość wśród tych pracowników szeroko realizował. Będzie… Menadżer dzisiaj przedsiębiorstwa nie może być w zamkniętym gabinecie, bo musi być w okopie, tam, gdzie jest wojna, tam, gdzie jest dzisiaj rynek, tam, gdzie jest ten kryzys, czyli bezpośrednio, gdy on będzie przebywał wśród tych pracowników, eliminował destrukcję tej wartości na rzecz kreowania wartości bądź stabilizacji tej wartości. No to, w tym momencie powstanie ten bufor bezpieczeństwa, bo dzisiaj mówimy tak naprawdę o zużytym buforze bezpieczeństwa przez pryzmat pandemii, który się zużył, w związku z czym musimy… Co powinniśmy robić? Poszukiwać przychodu. A następnie dokonywać bardzo precyzyjnej redystrybucji tych zasobów z wykorzystaniem pełnego potencjału intelektualnego, zabudowanego w rozwiązaniach typowych dla nauki, także i teorii. Jednym z najlepszych rozwiązań praktycznych jest dobra teoria. Tak się mówi. W związku z czym, jeżeli menadżerowie znają tą teorię i potrafią ją zaimplementować, potrafią ją zastosować, to znajdą ten bufor bezpieczeństwa, który zapewni im zdolność do przetrwania, zapewnić ciągłość funkcjonowania. W długiej perspektywie czasowej ten, kto myśli daleko. Podejmuje decyzję blisko. Dzisiejszy menadżer widzi daleko, ale decyzje ma w tych mikro decyzjach, w mikro procesach, i ten aspekt ekologiczny, klimatyczny, jak i również ekonomiczny znajduje się w konstruktywnej konfrontacji tych działań. Czyli aspekt ekonomiczny, społeczny, na tle transformacji cyfrowej i klimatycznej, wyznaczonym modelu biznesu, strategii i na ich usługach, funkcjonujących procesach i projektach w organizacji.

– A już tak, zmierzając powolutku do końca, co przed nami? To znaczy na razie przedsiębiorca, to jest jego dobrowolny wybór, Czy on będzie negatywny dla klimatu, czy pozytywny dla klimatu, tak upraszczając, Czy on będzie tą ekologię wprowadzał w swoich, tych mikro działaniach, czy nie. No, pewnie za chwileczkę, czy już to się dzieje, konsumenci będą uważnie zwracać uwagę na to, czy przedsiębiorca jest właśnie pro klimatyczny czy anty klimatyczny, czy działa negatywnie na ten klimat i będą wybierali tych, którzy no, zachowują się poprawnie. Natomiast, czy będzie, czy są przewidywania, że będzie też takie legislacyjne.. Taki topór, który odetnie jakieś działania. Wiemy już, że te firmy, które operują węglem, które operują z branżą wydobywczą, już mają ograniczone, na przykład, możliwości pozyskiwania kredytów na inwestycje. Czy tak to będzie szło od góry do dołu, do tych najmniejszych przedsiębiorców. To znaczy: mały przedsiębiorca będzie chciał kredyt. Będzie zrobiony audyt, jak on się zachowuje ekologicznie, czy zachowuje się ekologicznie?

– Odpowiem na to pytanie za chwilkę, bo najpierw chciałbym też skomentować pewną jedną bardzo ważną rzecz. Ja rozpatruję te działania, które są związane z tą transformacją, cyfrowy, klimatyczną, już niejako działanie dobrowolne. Dzisiaj przedsiębiorcy rozliczani są z takiego słowa, które się nazywa efektywność gospodarowania. Jeżeli ten gospodarz realizuje mechanizmy efektywności gospodarowania bez kryteriów ekologicznych i nie stosuje tych zasad zielonej skalowalności, o której mówiłem, to znaczy, że nie ma odpowiedniej wiedzy co do możliwości rynkowych, które może wykorzystywać. Więc to już nie jest dobrowolność, To jest już zabudowane w modelu biznesu. Ta skalowalność Zielona dzisiaj powinna być zabudowana w modelu biznesu. A, więc nie jest już dobrowolna. Jest pewnym rodzajem tak zwanego działania obligatoryjnego, tak zwanego mandatory, w związku z czym, To, czy dowolne, nie dowolne. To bardziej chodzi o to, że psychologicznie menadżerowie tak myślą, a tak naprawdę ci, którzy wiedzą, to już robią. Natomiast, w odniesieniu do tej drugiej informacji, o której pan redaktor powiedział, czyli tutaj legislacji: Pojawiło się pojęcie, jest już bardzo silnie rozwijane na Zachodzie- pojęcie tak zwanych progresywnych modeli biznesu. Co to jest progresywny model biznesu? Ta progresja jest właśnie związana z permanentnym dostosowywaniem modelu biznesu do tego, co jest bardzo dzisiaj, niestety, czy stety. Silne w gospodarce całej Unii Europejskiej, a więc czynnik regulacyjny. Progresywne modele biznesu oparte są na permanentnym dopasowywaniu rozwiązań biznesowych do obecnego prawodawstwa o silnym działaniu regulacyjnym. Wiele sektorów gospodarki ma charakter regulacyjny. Jest to sektor, wiele sektorów jest regulowanych, a, więc przepisy prawne, wymagania formalno prawne, obowiązki, sprawozdawcze osadzone są w tych regulacjach. A, więc znowu tutaj możemy sobie powiedzieć: bardzo ważna rzecz. Bardzo ważną rzecz: przedsiębiorcy, którzy nie będą stosować progresywnych modeli biznesu, a, więc nie będą albo wyprzedzać, albo nie zauważać zmian prawnych, nie będą mogli nadążyć. Za rynkiem, a, więc nie będą mogli budować przewagi konkurencyjnej. Choćby podam przykład nowa dyrektywa NIS2 dotycząca cyberbezpieczeństwa w gospodarce. Proszę zwrócić uwagę: pojawiło się pojęcie procesów kluczowych dla gospodarki z perspektywy cyberbezpieczeństwa. Pojawia się pojęcie infrastruktury krytycznej dla bezpieczeństwa państwa. To Wszystko ma również wymiar klimatyczny, a i jest związane z bezpieczeństwem elektroenergetycznym państwa. W związku z czym, jeżeli mówimy o bezpieczeństwie elektroenergetycznym państwa i mówimy o progresywnych modelach biznesu, czy mówimy to na poziomie małych i średnich przedsiębiorstw, a, więc również udzielania kredytów na inwestycje, które są proekologiczne albo które eliminują świat węglowy, albo które nie uwzględniają śladu węglowego, to to jest ten progresywny model biznesu, czyli to ten model biznesu, który jest oparty na permanentnym dostosowywaniu procesów decyzyjnych, a, więc oferowaniu nowej propozycji wartości, jak i logiki generowania dochodów za pośrednictwem takiej konfiguracji tego modelu biznesu, w której zabudowane są już te nowe wymagania formalnoprawne.

– Bardzo dziękuję za tą rozmowę, za podzielenie się z nami wiedzą w tym tak ważnym temacie, który dotyka nas wszystkich, bo, przecież zmiany klimatyczne nie dotyczą, tylko przedsiębiorców czy tylko określonej grupy ludzi, Tylko to jest nasza wszystkich. Przyszłość. Bardzo dziękuję, Panie profesorze.

– Bardzo dziękuję, panie redaktorze, bardzo dziękuję państwu i życzę państwu, aby państwa procesy decyzyjne były z uwzględnieniem czasu, transformacji cyfrowej i klimatycznej. Bardzo państwu serdecznie dziękuję!

– Pan profesor Adam Jabłoński był moim i twoim gościem. Podziękowaliśmy, również tobie się podziękowania, drogi słuchaczu, należą, że wysłuchałeś tej rozmowy do końca. Jeśli interesują cię właśnie tematy, takie jak te, które pozwalają rozwiązywać codzienne problemy polskich przedsiębiorców albo patrzeć w dal, jak ten ekosystem będzie w przyszłości wyglądał, to zachęcam Cię do wysłuchania innych rozmów na kanale Przyspiesz Biznes, bo tych rozmów już troszeczkę się nazbierało i nie dotyczą, tylko klimatu, ale również innych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jeśli ta rozmowa ci się podobała. To są takie proste mechanizmy, to znaczy łapka w górę. Oczywiście, jeśli jeszcze nas nie subskrybujesz, kliknij subskrypcję. Skomentuj, czy zgadzasz się z tym, co padło dzisiaj w dzisiejszej rozmowie. Może masz jakieś inne przemyślenia. Bardzo gorąco cię do tego zachęcamy. Czekamy na Twój komentarz i teraz pozostańmy w kontakcie. Do usłyszenia. Do zobaczenia.