Cash flow – czym jest rachunek przepływu środków pieniężnych?

W zasadzie już dzięki wstępowi do tego artykułu jesteś w stanie zdefiniować to pojęcie. Cash flow to po prostu przepływy pieniężne twojej firmy. Ujęte są one w ramach sprawozdania, które nazywane jest sprawozdaniem z przepływów pieniężnych lub rachunkiem przepływów finansowych (a po angielsku szukaj go pod nazwą „cash flow statement”).

W skrócie: to zestawienie tego, co i z jakich źródeł wpływa na twoje konta, a potem w jaki sposób i w którym kierunku z niego wypływa. Opiera się na realnych kwotach i transakcjach, a nie szacunkach i założeniach, dlatego jest doskonałym narzędziem do analizy zdarzeń i sprawdzenia kondycji finansowej twojego biznesu. Co ważne, cash flow sporządzany jest tzw. metodą kasową, czyli zmiany w poziomie gotówki firmy śledzone są w oparciu o terminy płatności zobowiązań z faktur kosztowych i terminy wpływu należności z faktur sprzedażowych. Dzięki temu jesteśmy w stanie odróżnić rzeczywistą gotówkę od „papierowego” zysku firmy.

Możesz skorzystać z metody pośredniej rachunku przepływów pieniężnych, w której zysk netto firmy (a więc przychody przedsiębiorstwa pomniejszone o koszty jego uzyskania i należne podatki) pomniejszysz o dopasowania, które zamieniają zysk na gotówkę. Takimi dopasowaniami są m.in. zmiany w należnościach, zobowiązaniach i zapasach. Aby zamienić zysk na gotówkę, musimy także „oczyścić” go ze składników niegotówkowych, czyli np. amortyzacji. Na koniec uwzględniamy wydatki, których nie ma w kosztach firmy, czyli na przykład nakłady na inwestycje (np. zakup maszyn lub floty samochodowej). Ta metoda wymaga pewnej wiedzy księgowej i niekoniecznie będzie przydatna w codziennym zarządzaniu gotówką. Na pewno jednak przyda się, jeśli zechcesz dowiedzieć się: „dlaczego nie mam gotówki, choć mam zysk, od którego płacę podatki”.

Inną możliwością jest skorzystanie z metody bezpośredniej, która dokładniej pokazuje poszczególne przepływy pieniężne. Ta metoda jest bardzo przydatna w bieżącym planowaniu i monitorowaniu przepływów gotówkowych. Polega ona po prostu na zebraniu wszystkich wpływów i płatności, a następnie posortowaniu ich według kategorii oraz terminów, w których będą się realizować. Dzięki temu jesteśmy w stanie śledzić zmiany w poziomie firmowej gotówki i znać przyczyny jej zmian.

Niezależnie od przyjętej metody, warto przyglądać się cash flow z punktu widzenia 3 obszarów działalności firmy. W tym celu podziel swoje firmowe finanse na przepływy z działalności:

• operacyjnej
• inwestycyjnej
• finansowej

Działalność operacyjna jest związana z tworzeniem produktów i wykonywaniem usług. Chodzi zarówno o wpływy z ich sprzedaży, jak i o koszty związane z ich produkcją lub wykonywaniem.

Działalność inwestycyjną rozumie się jako całość kosztów, które są ponoszone intencjonalnie, aby w przyszłości przyniosły firmie zysk. To zakupy sprzętu, rozbudowa hali, kupno udziałów czy koszty przejęcia innej firmy.

Działalność finansowa to z kolei wszystkie wpływy i koszty związane są z zewnętrznym finansowaniem firmy – wypłaty dywidend, emisja akcji, zaciąganie i spłata kredytów.

Dzięki takiej szczegółowej analizie, możesz stwierdzić, w których obszarach jesteś na plus, a w których na minus. Oczywiście działalność inwestycyjna zawsze będzie związana z wydatkami, ale jeśli minusy zagoszczą w ramach działalności operacyjnej – licz się ze sporymi kłopotami. Istnieją gotowe scenariusze oceny kombinacji trzech obszarów cash flow, po których można szybko ocenić, czy biznes ma zdrowe podstawy, czy też jest narażony na ryzyko.

Zobacz także: Jak chronić gotówkę firmy w czasie inflacji?

Analiza cash flow daje ogromną wiedzę o kondycji twojej firmy zarówno tobie, jak i księgowym czy dyrektorom finansowym. Dzięki temu zdiagnozujesz ewentualne usterki finansowe twojego biznesu i w odpowiednim momencie podejmiesz działanie, które oszczędzi ci poważnych problemów, a może nawet zapobiegnie przed bankructwem.

Przykład: jeśli z rachunku przepływów finansowych jasno wynika, że zaczynasz mieć problemy z utrzymaniem płynności finansowej, to będzie to dla ciebie sygnał do skorzystania np. z faktoringu. Dzięki temu pieniądze z faktury z odroczonym terminem płatności otrzymasz niemal od razu po zawnioskowaniu. Co ważne: faktoring nie wpływa na zdolność kredytową, a otrzymane pieniądze są w pełni Twoje.

Wiedza o cash flow przyda się nie tylko tobie. Zaktualizowane, dobrze przygotowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych będzie też przepustką w rozmowach z bankami czy innymi podmiotami oferującymi finansowanie lub zainteresowanymi wejściem w twój biznes. Dzięki pokazaniu, że dobrze zarządzasz swoimi pieniędzmi otrzymasz kredyt, znajdziesz udziałowca lub po prostu zbudujesz zaufanie, które poskutkuje – na przykład – udzieleniem kredytu kupieckiego.

Dla niektórych takie rozbudowane sprawozdanie finansowe to jednak nie kwestia „chcę”, lecz „muszę”. Do tego grona należą między innymi banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, spółki akcyjne, fundusze inwestycyjne. O tym, kogo dotyczy taki obowiązek, mówi szczegółowo Art. 64 Ustawy o rachunkowości. Małe firmy mogą nie mieć obowiązku sporządzania cash flow, jako oficjalnego sprawozdania finansowego. Warto jednak patrzeć na to sprawozdanie jako niesamowicie użyteczne narzędzie, pokazujące efektywność biznesu i wdrożyć go u siebie w firmie dla codziennego zarządzania finansami.

Artykuł powstał we współpracy z Bartoszem Gayerem, który był gościem odcinka podcastu Przyspiesz Biznes pt. Jak mieć finanse firmy pod pełną kontrolą?